از دوشنبه ۲۴ فروردین - برابر با 13 April 2015 - تا روز یکشنبه ۳۰ فروردین - 19 April - به عنوان هفته آسمان تاریک گرامی داشته می‌شود. مردم و مسئولان در بسیاری از کشورها با خاموش کردن چراغ های فضاهای آزاد و نورهای اضافه به تماشای زیبایی های آسمان می‌نشینند.

این مناسبت برای اولین بار در سال 2003 توسط یک دانش آموز به نام jennifer barlow  نامگذاری شد. این روز به اندازه ای بزرگ و فراگیر شد تا هفته ای به نام هفته جهانی آسمان تاریک در سراسر جهان اعلام شد . جنیفر بارلو در بیانیه ای در مورد این روز گفت : می خواهم مردم بتوانند بدون تاثیر آلودگی نورهای مصنوعی، اعجاب آسمان را مشاهده کنند. جهان ، تصویر ما از گذشته و چشم اندازمان از آینده است ، من می خواهم به حفظ این شگفتی ها کمک کنم .

میلیاردها سال است که زندگی روی کره زمین جریان دارد و ریتم طبیعی آن متکی بر ساعت طبیعی ، یعنی شب و روز است . این ریتم طبیعی در پروتئین DNA تمام گیاهان و حیوانات کد گذاری شده است ، ولی انسان این چرخه طبیعی را با نورانی کردن شب مختل می کند .

زندگی حیوانات و گیاهان با این چرخه طبیعی تنظیم می شود و تمام فعالیت های آنان از قبیل تولید مثل ، تغذیه، خواب و محافظت در برابر شکارچیان، به ریتم طبیعی نور روز و تاریکی شب وابسته است . مطالعات نشان می دهد که نور مصنوعی در شب ، اثرات زیان آور و مرگباری روی بسیاری از مخلوقات از قبیل دوزیستان ، پرندگان ، پستاندارن ، حشرات و گیاهان دارد .

پستاندارن شبانه ، در طول روز می خوابند و شب فعالیت می کنند. آلودگی نوری سبب تغییر محیط زیست مناسب فعالیت این موجودات در شب می شود. از طرفی وجود نور در شب باعث می شود که این موجودات نتوانند در مقابل شکارچیان پنهان شوند که تهدید بزرگی برای اکوسیستم است .

تولید مثل دوزیستانی مانند قورباغه و وزغ در شب انجام می شود . نور مصنوعی این فرآیند را مختل می کند و سبب کاهش جمعیت این جانواران می شود .

لاک پشت های دریایی در اقیانوس زندگی می کنند؛ ولی تخم ریزی آنها در شب و در ساحل است. لاک پشت های نوزاد، از طریق نور افق، راه دریا را پیدا می کنند و بزرگ می شوند. وجود آلودگی نوری سبب می شود که نوزادان راه خود را اشتباهی بروند و از اقیانوس دور شوند و بمیرند. سالانه حدود میلیون ها نوزاد لاک پشت به این شیوه در فلوریدا جان خود را از دست می دهند .

آلودگی نوری تاثیر بزرگی بر زندگی پرندگان؛ به ویژه مهاجرت دارد. نور مصنوعی سبب می شود که پرندگان خیلی زود یا خیلی دیر مهاجرت کنند و شرایط ایده آل آب و هوا را از دست بدهند. به علاوه غذای مناسب برای ادامه حیات پیدا نکنند . نور سبب سرگردانی پرندگان می شود و جمعیت آنان را در معرض خطر قرار می دهد .
بسیاری از پرندگان نمی توانند از گزند شکارچیان در امان بمانند . سالانه میلیون ها پرنده بر اثر اصابت با برج ها و ساختمان های بلند می میرند .

اغلب حشرات تمایل دارند که به سمت نور حرکت کنند ؛ اما لامپ ها جاذبه ای کشنده برای حشرات هستند. آلودگی نوری بر گرده افشانی و تغذیه حشرات تاثیر می گذارد و جمعیت آنان را دستخوش تغییر منفی می کند .

اهداف این هفته عبارتند از :

• الهام بخش افراد برای جشن گرفتن زیبایی های آسمان شب

• افزایش آگاهی در مورد اثرات منفی آلودگی نوری

• تشویق مردم برای اقدام در این رابطه

هر روز این هفته با یک هدف نامگذاری شده است

روز اول : دوشنبه 13 April مصادف با ۲۴ فروردین – دلیل اهمیت آلودگی نوری،دریافت مروری پایه ای بر آلودگی نوری، شامل اینکه این آلودگی چیست و چگونه اتفاق می افتد .

روز دوم : سه شنبه 14 April مصادف با ۲۵ فروردین – مضرات زیست محیطی،مطالعه اینکه آلودگی نوری چگونه حیوانات و تمام اکوسیستم ها را در معرض خطر قرار می دهد .

روز سوم : چهارشنبه 15 April مصادف با ۲۶ فروردین – تاثیر آلودگی نوری بر سلامتی،بررسی اینکه نور در شب برای سلامتی انسان مضر است .

روز چهارم : پنج شنبه 16 April مصادف با ۲۷ فروردین – تلفات انرژی .

بررسی اینکه آلودگی نوری تا چه اندازه پول و انرژی را هدر می دهد و در تغییر آب و هوا نقش دارد .

روز پنجم : جمعه 17 April مصادف با ۲۸ فروردین – ایمنی و جنایت ، مطالعه اینکه چرا نور زیاد ایمنی ما را کاهش می دهد .

روز ششم : شنبه 18 April مصادف با ۲۹ فروردین – ستاره ها میراث ما هستند ، کشف اینکه چرا آسمان شب برای بشریت پر اهمیت است .

روز هفتم : یکشنبه 19 April مصادف با ۳۰ فروردین – زمان اقدام است . چگونه می توان به سرعت و به راحتی تغییراتی انجام داد .

منبع : darksky.org